Marktektarprófun Gagnsemi marktektarprófa

Ķ gegnum tķšina hefur afar mikil įhersla veriš lögš į nišurstöšur marktektarprófa sérstaklega innan sįlfręši og annara félagsvķsinada. Yfirleitt žykja rannsóknir ekki sérlega spennandi nema aš nišurstöšur žeirra séu marktękar.

Žvķ er ljóst aš mun lķklegra er aš rannsóknargrein sé birt ķ fręširiti ef žar er fjallaš um nišurstöšur sem eru marktękar. Ķ ljósi žess aš réttum nślltilgįtum er hafnaš ķ 5% tilvika (ef mišaš viš alpha=0,05) žį hefur žaš alvarlegar afleišingar aš birta ašeins žęr greinar žar sem marktekt er til stašar. Žaš getur oršiš til žess aš vķsindamenn fįi verulega skekkta mynd af umfjöllunarefni sķnu. Žetta hefur talsvert gagnrżnt og bent į aš žegar greinar eru valdar til birtingar ętti frekar aš taka tillit til mikilvęgi žeirra spurninga sem rannsókninni er ętlaš aš svara og gęša žeirra ašferša sem notašar eru en nišurstašna marktektarprófa. Sé spurningin mikilvęg og rannsóknin vel framkvęmd žį eru nišurstöšur hennar jafn gagnlegar og merkilegar óhįš žvķ hvort žęr séu marktękar eša ekki.

Marktektarpróf segja einnig ašeins til um hvort įkvešinn munur sé til stašar viš įkvešinn marktektarmörk eša ekki. Slķk próf segja ekkert um mikilvęgi eša stęrš žessa munar. Žetta leišir til žess aš marktękur munur getur ķ raun veriš afar lķtill og óspennandi og aš ómarktękur munur getur ķ raun veriš afar mikilvęgur. Annar galli marktektarprófa er aš žau segja okkur ašeins til um įkvešinn mešaltöl. Žaš er žvķ afar lķtiš hęgt aš fullyrša um einstaklinga śt frį nišurstöšum marktektarprófa. Žaš er žvķ afar mikilvęgt viš tślkun į nišurstöšum rannsókna aš skoša meira en eingöngu marktekt. Žaš er alls ekki nęgjanlegt aš greina ašeins frį žvķ hvort nišurstöšur séu marktękar eša ekki. Žaš gerist ķ raun ekkert viš 0,05 marktektarmörk sem er žaš merkilegt aš žaš leyfi okkur aš flokka allar nišurstöšur rannsókna ķ “marktękt” og “ómarktękt”. Marktektarmörk eru ašeins višmiš sem viš įkvešum sjįlf aš reiša okkur į.

Žetta žżšir žó ekki aš marktektarpróf séu gagnslaus. Žvert į móti eru slķk próf įgęt tölfręšileg verkfęri. Žaš gildir žó um žessi verkfęri eins og önnur aš mikilvęgt er aš kunna į žau įšur en žau eru notuš, annaš getur haft alvarlegar afleišingar. Maktektarpróf veita įkvešnar upplżsingar sem gott getur veriš aš styšjast viš žegar taka žarf įkvaršanir. Žaš er žó alltaf sį sem framkvęmir rannsóknina sem žarf aš taka įkvöršunina, žaš getur marktektarpróf ekki gert sjįlft.